DERSİM – Ülke genelinde ekonomik krizle birlikte konut fiyatları ve kiralarda artış devam ediyor. Konut fiyatlarının 3 milyon ve kiraların ise ortalama 8 bin TL’yi bulduğu Dersim’de barınma sorunu her geçen gün büyüyor. İstihdam, göç gibi yıllardır devam eden sorunlara Dersim’de artık barınma sorunu da eklendi. Sekiz mahalleden oluşan kent merkezinde görüştüğümüz kiracıların tamamına yakınına bu sene üç katı zam yapılmış. Kent merkezinde yaşayanlarla kiraları ve zamları konuştuk.
‘ZAMLARI MECBUREN KABUL EDİYORUZ’
Hıdır Ağun Dersim’in en büyük mahallesi olan Atatürk Mahallesi’nde oturuyor. Eski kiracı olmasına rağmen yasal hiçbir hakkının uygulanmadığını belirten Ağun şunları söylüyor, “Evimizde 1200 liraya oturuyorduk şimdi 4 bin yaptılar. İlk başta 7-8 bin dediler ama araya tanıdık koydum, düşürdük. Zorlanıyoruz ama ister istemez vermek zorundayız. Şu anda da işsizim. Geçinmek deseniz zaten çok zor ama başka da yolumuz yok. Kabul etmek zorundayız evsiz mi kalacağız?”
Hıdır Ağun İsmini vermek istemeyen sağlık personeli ise şunları söylüuyor, “Ben Atatürk Mahallesi’nde oturuyorum. Kiram şimdi 2 bin 500 ama 6 bin yapmak istiyorlar. Ev sahipleri birbirinden duyup kiracıya zam yapıyor. Ev kömürlüymüş, doğalgazlıymıș fark etmiyor. Ev doğalgazlı ama 3 öğrencim var. Bize ‘çıkın’ demiyorlar ama mecbur bu zammı kabul edeceğim çünkü artık taşınmak çok pahalı. Hem ev bulabilir miyim o da çok belirsiz.”
‘KİRA TEMEL GEÇİM KAYNAĞIMIZ OLDU’
Gülizar Tatar ise ev sahibi. Atatürk Mahallesi’nde bir dairesi var. Temel geçiminin kira geliri olduğunu söyleyen Tatar, “Her şey çok pahalandı. Kira da bizim geçimimiz oldu. Başka bir gelirimiz yok Geçinemiyoruz senesi dolunca tekrar zam yapacağız. Eşim emekli. Ama bize de yetmiyor. Geçen sene eylülde zam yaptık. Kira 2 bin 500’dü 5.500 yaptık. Kiralar 12 binden başlıyor kiracı da biliyor durumu” ifadelerini kullanıyor.
Gülizar Tatar Sıla Demir, Munzur Üniversitesi’nde öğrenci. Hem okuyor hem de bir kafede garsonluk yapıyor. Hem barınmanın hem de beslenmenin neredeyse ulaşılmaz olduğunu söyleyen Demir kira zammına ilişkin, “Çarşı merkezde oturuyoruz bir arkadaşımla. Okuyorum aynı zamanda günlük 200 TL’ye bir kafede garsonluk yapıyorum. Ev kiramızı 3 binden 6 bine çıkartmak istediler. Biz henüz anlaşamazsak da 4 bin 500’e düşürmek istiyoruz. Ama her koşulda çıkamam çünkü ev yok ayrıca taşınma bedeli çok daha pahalı” diyor.
‘KAÇAK EMLAKÇILAR PİYASAYI ARTIRIYOR ‘
Kaçak emlakçıların kira piyasasını yükselttiğini belirten emlakçı Onur Ateşi, kira dengesizliğinin bir nedeninin de denetimsizlik olduğunu söylüyor., Ateş, “Şu anda Dersim’de resmi olarak Ticaret Müdürlüğü’ne kayıtlı dört emlakçı bulunuyor. Ama piyasada yaklaşık 20 tane emlakçı var. Kayıtsız emlakçı ev sahiplerine daha yüksek kira öneriyor. Ev sahibi de bizden anahtarını alıyor, götürüyor ona veriyor. Biz de işsiz kalıyoruz. Bu duruma dair şikayetlerde bulunduk hiçbirine geri dönüş olmayınca mecburen ben de piyasaya ayak uydurmak zorundaydım” değerlendirmesinde bulunuyor.
Onur Ateş ‘DERSİM’DE ARTIK HER MAHALLE YARIŞ İÇİNDE’
Ortalama kira oranının Dersim’de 8 bin TL civarında olduğunu söyleyen Ateş mahalle bazlı şu bilgileri veriyor, “Atatürk Mahallesi’nde kiraların 8-10.000 seviyesinde dönüyor. Ali Baba Mahallesi ve Esentepe’de sobalı evler yaygın, burada evler 7500 TL’ye kiraya veriliyor. Kişi kişiyi duyarak bir şeyler yapıyor. Yüksek kiralar ev sahibinin de aracının da işine geliyor mağdur olan kiracılar oluyor. Cumhuriyet Mahallesi ile Atatürk Mahallesi yarışta. Sobalısı doğalgazlısı kalmadı. Dersim’de ‘Almancılar piyasaya yükseltti’ diyorlar alakası yok. Almancılar buranın hiçbir şeyini bilmez. Burada yerele ayak uyduruyorlar.”
